Jednym często zadawanych mi pytań przez lekarzy jest pytanie o to, komu należy udostępnić dokumentację medyczną pacjenta po jego śmierci. Nierzadko zdarza się bowiem, że po śmierci pacjenta do podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych pacjentowi przed śmiercią zwracają się członkowie rodziny z wnioskiem o udostępnienie im dokumentacji medycznej. Czy w takiej sytuacji powstaje obowiązek udostępnienia dokumentacji medycznej pacjenta? To zależy.

Dostęp do dokumentacji medycznej przysługuje osobie upoważnionej przez pacjenta za życia oraz osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym (rodzicem lub opiekunem prawnym ustanowiony przez sąd opiekuńczy).

Wątpliwość powstaje w sytuacji, gdy do placówki medycznej po śmierci pacjenta z wnioskiem o udostępnienie dokumentacji medycznej zwraca się członek rodziny pacjenta nie posiadający upoważnienia bądź nie będącym przedstawicielem ustawowym pacjenta.

 Zgodnie z przepisami po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie bliskiej, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu sam pacjent za życia. Za osobę bliską uznaje się małżonka, krewnego do drugiego stopnia (dzieci, wnuki) lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej (przykładowo: teść, teściowa, zięć, synowa, pasierb, pasierbica), przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu (konkubinacie) lub osobę wskazaną przez pacjenta.

Na podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych ciąży obowiązek weryfikacji, czy osobie, która zgłasza się o udostępnienie dokumentacji medycznej, przysługuje status „osoby bliskiej”. Przepisy prawa nie regulują sposobu, w jaki podmiot medyczny ma dokonać takiej weryfikacji. Podmiot może więc korzystać z dowolnych środków. W praktyce pomocne mogą okazać się informacje o stanie rodzinnym zawarte w dokumentacji medycznej, przekazane oświadczenia o pozostawaniu we wspólnym pożyciu, bądź inne dokumenty (przykładowo: akt urodzenia). Co kluczowe, to na osobie wnioskującej o dostęp do dokumentacji spoczywa ciężar wykazania stosownego uprawnienia.

Po stronie podmiotu leży również sprawdzenie, czy na moment udostępniania dokumentacji medycznej inna osoba bliska nie zgłosiła sprzeciwu udostępnienia dokumentacji medycznej lub czy uprzednio taki sprzeciw nie został złożony przez samego pacjenta. Zgodnie ze stanowiskiem Rzecznika Praw Pacjenta podmiot powinien dokonać takiej weryfikacji na podstawie swojej najlepszej wiedzy, w tym poprzez sprawdzenie posiadanej przez siebie dokumentacji medycznej. Jeżeli w chwili udostępniania dokumentacji osobie bliskiej podmiot leczniczy nie dysponuje sprzeciwem innej osoby bliskiej bądź samego pacjenta lub nie ma wiedzy w tym zakresie, zobowiązany jest do wydania dokumentacji.

W przypadku sporu między osobami bliskimi o udostępnienie dokumentacji medycznej lub powzięciem przez podmiot medyczny uzasadnionych wątpliwości czy osoba występująca o udostępnienie dokumentacji lub sprzeciwiająca się jej udostępnieniu ma status „osoby bliskiej” osobie wykonującej zawód medyczny przysługuje prawo złożenia wniosku do sądu o wyrażenie zgody na udostępnienie dokumentacji.

W praktyce często zagadnienie udostępnienia dokumentacji medycznej po zgonie pacjenta wywołuje dużo wątpliwości. Zapraszam do kontaktu ze mną, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do tego komu i w jakim zakresie należy udostępnić dokumentację medyczną pacjenta.